Mounjaro, zawierający substancję czynną tirzepatyd, to innowacyjny lek, który został wprowadzony na polski rynek farmaceutyczny w styczniu 2024 roku przez firmę Eli Lilly Polska. Jest to pierwszy na świecie preparat, który działa jako podwójny agonista receptorów GIP i GLP-1, co zapewnia wysoką skuteczność w kontroli glikemii i znaczną redukcję masy ciała u osób dorosłych. Mimo udowodnionej przewagi klinicznej nad dotychczasowymi terapiami, takimi jak semaglutyd i dulaglutyd, lek jest obecnie dostępny w Polsce wyłącznie na receptę z pełną odpłatnością, ponieważ wniosek o objęcie go refundacją we wskazaniu dla pacjentów wysokiego ryzyka z cukrzycą typu 2 spotkał się z negatywną rekomendacją Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) w październiku 2025 r..
Kluczowe Fakty o Mounjaro (w skrócie)
- Innowacyjny Mechanizm: Tirzepatyd jest pierwszym i jedynym lekiem, który jednocześnie aktywuje receptory GIP (glukozozależny polipeptyd insulinotropowy) i GLP-1 (glukagonopodobny peptyd typu 1).
- Wskazania: Terapia jest przeznaczona dla dorosłych z cukrzycą typu 2 (T2D) oraz w celu kontroli masy ciała(otyłość BMI ≥ 30 kg/m2 lub nadwaga BMI ≥ 27 kg/m2 z chorobami towarzyszącymi).
- Wysoka Skuteczność: Badania kliniczne, takie jak seria SURPASS, wykazały, że tirzepatyd osiąga wyższą redukcję poziomu HbA1c (hemoglobiny glikowanej) oraz większą utratę masy ciała (średnio 15–20%) niż standardowi agoniści GLP-1 (np. semaglutyd).
- Status Refundacyjny: W Polsce lek jest pełnopłatny (100%). Prezes AOTMiT wydał negatywną rekomendację w sprawie objęcia refundacją Mounjaro dla wyselekcjonowanej grupy pacjentów z T2D wysokiego ryzyka.
- Dawkowanie i Postać: Lek jest roztworem do wstrzykiwań podskórnych (za pomocą wstrzykiwacza KwikPen) podawanym raz w tygodniu.
Czym jest Mounjaro i na czym polega jego unikalny mechanizm działania?
Mounjaro to nowoczesny lek przeciwcukrzycowy i przeciwotyłościowy, którego substancją czynną jest tirzepatyd, pierwszy na świecie podwójny agonista receptorów GIP i GLP-1. Lek, będący długo działającym agonistą obu receptorów, działa poprzez naśladowanie naturalnych hormonów inkretynowych. Mechanizm działania tirzepatydu polega na:
- Zwiększeniu wydzielania insuliny w sposób zależny od nasilenia hiperglikemii.
- Hamowaniu łaknienia, co wspomaga spożywanie mniejszej ilości pokarmu i zmniejszenie masy ciała.
Ważną cechą Mounjaro jest to, że obniża on stężenie glukozy we krwi tylko wtedy, gdy jest ono zbyt wysokie, co pomaga ograniczyć ryzyko hipoglikemii.
Jakie są główne wskazania do stosowania Tirzepatydu (Mounjaro)?
Mounjaro jest wskazany w leczeniu osób dorosłych z niedostatecznie kontrolowaną cukrzycą typu 2 (T2D) jako uzupełnienie diety i ćwiczeń fizycznych oraz w celu kontroli masy ciała.
Wskazania rejestracyjne (wg Charakterystyki Produktu Leczniczego – ChPL) obejmują:
- Leczenie cukrzycy typu 2: Lek może być stosowany w monoterapii, gdy metformina jest niewłaściwa z powodu nietolerancji lub przeciwwskazań, lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi.
- Kontrola masy ciała: Tirzepatyd jest stosowany jako uzupełnienie diety o obniżonej wartości kalorycznej i zwiększonej aktywności fizycznej u osób dorosłych z początkowym wskaźnikiem masy ciała (BMI) wynoszącym:
- ≥ 30 kg/m2 (otyłość).
- Od ≥ 27 kg/m2 do <30 kg/m2 (nadwaga), pod warunkiem współistnienia co najmniej jednej choroby związanej z nieprawidłową masą ciała (np. nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, obturacyjny bezdech senny, stan przedcukrzycowy lub cukrzyca typu 2).
Jak Mounjaro wypada w porównaniu ze standardowymi analogami GLP-1?
Tirzepatyd (Mounjaro) wykazuje wyższą udokumentowaną skuteczność zarówno w zakresie redukcji glikemii (HbA1c), jak i masy ciała w porównaniu do klasycznych agonistów receptora GLP-1, takich jak semaglutyd i dulaglutyd.
Wg Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD), podwójny agonista receptorów GIP/GLP-1 (tirzepatyd) jest jednym z leków, które należy rozważyć w farmakoterapii u pacjentów ze stanem przedcukrzycowym i BMI ≥ 27 kg/m2 w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2.
Badanie kliniczne SURPASS-2 wykazało istotne statystycznie różnice na korzyść tirzepatydu w porównaniu do semaglutydu w zakresie zmiany HbA1c względem wartości wyjściowej w 40. tygodniu. Przeglądy systematyczne również potwierdzają przewagę Tirzepatydu w dawce 15 mg nad semaglutydem (2 mg, 1 mg, 0,5 mg) i dulaglutydem (1,5 mg, 0,75 mg) pod względem redukcji HbA1C.
| Cecha | Tirzepatyd (Mounjaro) | Agoniści receptora GLP-1 (np. Semaglutyd, Dulaglutyd) |
|---|---|---|
| Mechanizm działania | Podwójny agonista: GIP + GLP-1 | Agonista receptora GLP-1 |
| Szacowana redukcja HbA1c | Bardzo wysoka: ~2,0–2,6 punktów procentowych (pp) | Wysoka/Dobra: ~1,0–1,8 pp |
| Redukcja masy ciała | Bardzo wysoka: średnio 15–20% | Wysoka/Umiarkowana: średnio 2–15% |
| Efekt sercowo-naczyniowy | Wykazano korzystny efekt, w tym niższe ryzyko udaru mózgu i zgonu z jakiejkolwiek przyczyny w porównaniu do semaglutydu w badaniu obserwacyjnym Anson 2024. | Wykazano korzystny efekt. |
| Ryzyko hipoglikemii (monoterapia) | Niskie (obniża glikemię tylko, gdy jest wysoka). | Niskie. |
Jaka jest cena Mounjaro i dlaczego lek nie jest refundowany?
Mounjaro (tirzepatyd) jest w Polsce lekiem pełnopłatnym, co oznacza, że pacjenci ponoszą 100% kosztów zakupu, a ceny miesięcznej terapii są wysokie.
Negatywna rekomendacja w sprawie refundacji, wydana przez Prezesa AOTMiT 22 października 2025 r., dotyczyła ściśle określonej populacji: pacjentów z cukrzycą typu 2, leczonych co najmniej dwoma lekami hipoglikemizującymi, z HbA1c ≥ 7,5%, otyłością (BMI ≥ 30 kg/m2) oraz bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Analitycy AOTMiT uznali wybór komparatorów (semaglutydu i dulaglutydu) za prawidłowy. Mimo iż Mounjaro ma udowodnioną przewagę terapeutyczną w kontroli glikemii i redukcji masy ciała, brak refundacji utrzymuje dwutorowy system dostępu do innowacyjnej terapii, w którym pacjenci z ograniczonymi możliwościami finansowymi są ograniczeni do refundowanych, ale potencjalnie mniej efektywnych opcji.
W obliczu braku refundacji, orientacyjny miesięczny koszt terapii (jedno opakowanie zawiera 4 dawki, czyli cykl miesięczny) prezentuje się następująco:
| Dawka (Mounjaro KwikPen) | Średni Zakres Miesięczny (PLN) |
|---|---|
| 2,5 mg | 850 – 1 000 |
| 5 mg | 1 100 – 1 150 |
| 7,5 mg | ~1 500 |
| 10 mg | ~1 500 |
| 12,5 mg | ~2 000 |
| 15 mg | 2 000 – 2 050 |
Jakie są zalecane schematy dawkowania Mounjaro?
Mounjaro (tirzepatyd) jest roztworem do wstrzykiwań podskórnych podawanym raz w tygodniu, w postaci gotowego wstrzykiwacza półautomatycznego KwikPen.
Terapia rozpoczyna się od niskiej dawki i jest stopniowo zwiększana (tytułowana) pod nadzorem lekarza:
- Dawka początkowa: 2,5 mg raz w tygodniu przez cztery tygodnie.
- Podwyższenie dawki: Po czterech tygodniach dawkę zwiększa się do 5 mg raz w tygodniu.
- Dalsza eskalacja: W razie potrzeby, dawkę można dalej zwiększać co najmniej co 4 tygodnie o kolejne 2,5 mg, aż do osiągnięcia dawek 7,5 mg, 10 mg, 12,5 mg lub maksymalnie 15 mg.
Lek można wstrzykiwać podskórnie w powłoki brzuszne, udo lub górną część ramienia, o dowolnej porze dnia i niezależnie od posiłków, najlepiej tego samego dnia tygodnia.
Kwestie bezpieczeństwa i przeciwwskazania:
- Zdarzenia niepożądane: Najczęstsze działania niepożądane to zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności i wymioty.
- Hipoglikemia: Chociaż Mounjaro samodzielnie rzadko powoduje poważną hipoglikemię, ryzyko to wzrasta, gdy jest stosowany w skojarzeniu z insuliną lub pochodnymi sulfonylomocznika.
- Ryzyko MTC: W badaniach na szczurach tirzepatyd powodował guzy wywodzące się z komórek C tarczycy. Choć znaczenie tych obserwacji u ludzi jest nieustalone, w amerykańskiej dokumentacji (FDA) przeciwwskazaniami są osobista lub rodzinna historia raka rdzeniastego tarczycy (MTC) lub zespół mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu 2 (MEN 2). Personel medyczny powinien informować pacjentów o tym potencjalnym ryzyku.
FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)
Czy Mounjaro jest dostępny bez recepty?
Nie, Mounjaro (tirzepatyd) jest lekiem dostępnym wyłącznie na receptę lekarską (Rx), a decyzję o jego zastosowaniu i dawkowaniu podejmuje lekarz po przeprowadzeniu wywiadu medycznego.
Jak długo trwa kuracja lekiem Mounjaro?
Czas trwania kuracji lekiem Mounjaro może wynosić od kilku do kilkudziesięciu tygodni, jest on ściśle zależny od indywidualnych zaleceń lekarza prowadzącego i celów terapeutycznych pacjenta.
Czy Mounjaro jest skuteczniejszy w redukcji masy ciała niż inne leki z grupy analogów GLP-1?
Tak, badania kliniczne (m.in. seria SURMOUNT) wykazały, że tirzepatyd ma bardzo wysoką skuteczność w redukcji masy ciała (średnio 15–20% masy ciała), przewyższając pod tym względem agonistów receptora GLP-1(semaglutyd: średnio 10–15%).
Redakcja ReceptaX to grupa wykwalifikowanych lekarzy i specjalistów, dzielących się swoją wiedzą i doświadczeniem w zakresie tematów medycyny i zdrowia. Nasi autorzy to specjaliści z różnych dziedzin medycyny, którzy z zaangażowaniem tworzą artykuły, aby przybliżyć Państwu tematykę telemedycyny, procesu uzyskiwania e-recepty online oraz innych aspektów zdrowia w kontekście najnowszych badań i informacji ze świata nauki. Naszym celem jest dostarczanie rzetelnych i praktycznych informacji, które pomogą Państwu lepiej zrozumieć możliwości zdalnej opieki medycznej i ułatwią dostęp do informacji z dziedziny zdrowia i medycyny.
