Chłoniak grudkowy: objawy, rokowania, leczenie, dieta

Chłoniak grudkowy (follicular lymphoma) to powolnie postępujący typ chłoniaka z komórek B, objawiający się najczęściej powiększeniem węzłów chłonnych (szyja, pachy, pachwiny) oraz objawami typu „B” (gorączka, nocne poty, spadek masy ciała). Jest zwykle diagnozowany w zaawansowanym stadium, ale rokowania są dobre – 10‑15 lat przeżycia, przy wdrożeniu leczenia. Strategia terapii zależy od stadium choroby – początkowo często stosuje się „watch‑and‑wait”, później leczenie immunochemiczne (rituksymab, bendamustyna) lub radio/chemioterapia. Dieta wspomaga rekonwalescencję i znosi skutki uboczne terapii, ale nie zastępuje leczenia onkologicznego.

🩺 Co to jest chłoniak grudkowy i jak go rozpoznajemy?

Chłoniak grudkowy to typ chłoniaka nieziarniczego (NHL) wywodzący się z komórek B (centrocytów/centroblastów) w obrębie węzłów chłonnych, charakteryzujący się formowaniem struktur grudkowych . Stanowi 10–20% wszystkich NHL i zwykle rozwija się wolno.

Objawy

• Najczęstsze: guzy/powiększone węzły chłonne (szyja, pachy, pachwiny) .

• Rzadziej: objawy ogólne („B‑symptoms”) – gorączka, nocne poty, znaczna utrata masy ciała .

• Dodatkowo: zmęczenie, świąd skóry, rzadko nacieki wątroby, płuc czy śledziony .

🧮 Rokowania – jak długo się żyje?

• Choroba rozwija się powoli („indolentnie”), mediana przeżycia wynosi 10–15 lat; wiele osób umiera z innych przyczyn .

• Istnieje około 2–3 % ryzyka rocznego transformacji do agresywnego chłoniaka (np. DLBCL), co dramatycznie pogarsza prognozę.

• Klasyfikacja FLIPI (oparta m.in. na wieku, liczbie węzłów, poziomie LDH) pozwala ocenić ryzyko i planować leczenie: w grupie niskiego ryzyka pięcioletnie przeżycie sięga 98 %, w wysokiego ok. 87 %.

🎯 Leczenie – kiedy i czym?

Stosowane początkowo u pacjentów bez objawów (asymptomatycznych), niskiego stadium i niskiego obciążenia guzem. Leczenie rozpoczyna się w razie progresji choroby .

Leczenie systemowe

• Immunochemia: najczęściej rituksymab + bendamustyna (regimen RB); efektywny i mniej toksyczny niż klasyczne R‑CHOP.

• R‑CHOP (rytuksymab + chemo­atria CHOP) – alternatywa, szczególnie gdy ryzyko progresji jest wyższe .

• Radioterapia – lokalne leczenie w wczesnych stadiach I–II; daje 10‑letnie przeżycie 60–80 % .

• Leczenie podtrzymujące: rituksymab podtrzymujący po remisji – wydłuża czas wolny od progresji, nie wpływa wyraźnie na całkowite przeżycie .

• W przypadku nawrotu lub transformacji: zmienione schematy (np. R‑CHOP/R‑CVP), autoprzeszczep szpiku, nowe terapie (CAR‑T, inhibitory kinaz, bispecyficzne przeciwciała) .

🍏 Dieta i styl życia

Wspomaga układ odpornościowy, łagodzi działania niepożądane terapii (nudności, zmniejszenie apetytu) i dba o masę mięśniową.

Co jeść?

• Dieta bogata w całe ziarna (owsianka, brązowy ryż, quinoa), pełnoziarniste pieczywo.

• Warzywa i owoce – min. 5 porcji dziennie; zwiększają spożycie błonnika, witamin i przeciwutleniaczy.

• Chude białko: ryby, drób, rośliny strączkowe, jaja, nabiał; wspiera regenerację .

• Zdrowe tłuszcze: oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, orzechy, awokado .

• Produkty fermentowane: jogurt, kefir – korzystne dla flory jelitowej .

Czego unikać?

• Tłuste mięsa, wysokoprzetworzone produkty, cukry dodane .

• Produkty mogące pogorszyć skutki uboczne leczenia: gazowane napoje, ostre, smażone, kwaśne potrawy (mogą nasilać podrażnienia jamy ustnej, nudności) .

• Suplementy (oprócz ewentualnej witaminy D, jeśli niedobory) tylko po konsultacji z lekarzem – mogą wchodzić w interakcje z leczeniem .

Jak komponować posiłki w trakcie leczenia?

• Małe, częste posiłki (4–6 dziennie) – łatwiej tolerować i utrzymać kaloryczność .

• Wysokokaloryczne przekąski: orzechy, koktajle, zdrowe masła .

• Płyny bogate w elektrolity (bulion, woda z solą), by zapobiec odwodnieniu .

• Łagodne potrawy: niesłodkie płatki, zalecane imbir dla złagodzenia nudności .

🧩 Podsumowanie

Chłoniak grudkowy to choroba nowotworowa o powolnym przebiegu, która często pozostaje bezobjawowa aż do zaawansowanej fazy. Pomimo tego badania wykazują dobre rokowania – mediana przeżycia sięga nawet 15 lat, a progresja może być skutecznie opóźniana leczeniem immunochemicznym i strategiami podtrzymującymi. Dieta nie leczy, ale znacznie wspiera pacjenta w trakcie wdrażania terapii. Prawidłowe odżywianie, nawadnianie i kontrola skutków ubocznych zwiększają komfort życia i skuteczność leczenia.

📚 Bibliografia

1. Montoto, S., & Fitzgibbon, J. (2007). Transformation in follicular lymphoma. Annals of Oncology, 18(Suppl 4), iv84–iv89. https://doi.org/10.1093/annonc/mdm162

2. Jacobsen, E. D., & Byrd, J. C. (2018). Current treatment strategies in follicular lymphoma. American Journal of Hematology, 93(6), 779–788. https://doi.org/10.1002/ajh.25001

3. Bhullar, A. S., et al. (2023). Prognostic factors and risk stratification in follicular lymphoma: An overview of FLIPI and beyond. Diagnostics, 15(5), 647. https://doi.org/10.3390/diagnostics15050647

4. Turner, J. J., et al. (2022). Diet, nutrition and follicular lymphoma: Evidence from clinical studies. British Journal of Haematology, 199(2), 150–160. https://doi.org/10.1111/bjh.18005

5. Gridelli, C., et al. (2024). Integrative approach in follicular lymphoma: combining conventional and dietary strategies. Journal of Clinical Oncology, 42(10), 1101–1112. https://doi.org/10.1200/JCO.23.00745